SHERIA ZA UCHAGUZI ZINAZOJIKITA KWENYE MRENGO WA JINSI YA USHIRIKI WA WANAWAKE KATIKA UONGOZI,WENYE AZMA YA UPATIKANAJI WA HAKI ZA WANAWAKE.
SHERIA ZA UCHAGUZI ZINAZOJIKITA KWENYE MRENGO WA JINSI YA USHIRIKI WA WANAWAKE KATIKA UONGOZI,WENYE AZMA YA UPATIKANAJI WA HAKI ZA WANAWAKE.
Na.Vero Ignatus.
Mtandao wa wanawake,Katiba,Uongozi na Uchaguzi,kwa udhamini wa mfuko wa wanawake Tanzania(WFT)hivi karibuni uliendesha mada ya uchambuzi wa sheria tano za uchaguzi zilizojikita kwenye wa mrengo wa jinsi ya ushiriki wa wanawake katika uongozi unaolenga kwenye azma ya upatikanaji wa haki za wanawake na ujenzi wa nguvu za pamoja katika kuendeleza utetezi wa ukombozi wa kimapinduzi
Mkutano huo ulifanyika kwa njia ya mtandao wa zoom ulioendeshwa Mwenyekiti wa Bodi ya Mfuko Wanawake Tanzania(WFT) Profesa Ruth Meena kwa waandishi wa habari, alisema kuwa uchambuzi huo umeainisha mapengo ya jinsia katika sheria tano zilizochambuliwa, kwa kuzingatia misingi usawa wa kijinsia, ambapo umebainishwa katika njia tatu ambazo ni ngazi ya Kimataifa,Kitaifa na Kikanda.
Sheria hizo ni pamoja na :sheria ya uchaguzi ya mwaka sura 343 ya 2015.Sheria ya uchaguzi ya zanzibar ya mwaka namba 4 ya mwaka (2018)Sheria ya uchaguzi ya serikali za mitaa namba 4 ya mwaka 1979 sura 292 kama ilivyofanyiwa marekebisho 2010 na mwaka 2015 ,sheria ya serikali za mitaa mamlaka za wilaya sura 287 (kama ilivyorekebishwa 2002)Sheria za serikali za mitaa za mamlaka za miji sura 288 na mamlaka za wilaya sura ya 287 vilevile katiba zote mbili zilichambuliwa
Katika ngazi ya Kimataifa Tamko la kimataifa kuhusu haki za kibinadamu 1948,ambao limebainisha msingi wa kutokubaguliwa katika kifungu cha 2 kinakiri kila bindamu ana haki na nguvu sawa bila kubaguliwa kwa misingi ya rangi utaifa jinsi ,lugha na itikadi za kisiasa.
Aidha Mkataba wa kimataifa kuhusu haki za wanawake za kisiasa mwaka 1952,ulikiri wanawake kama ilivyo kwa wanaume wanahaki sawa ya kupiga kura ,kifungu cha 2 cha mkataba huo kinasisitiza,wanawake wanahaki sawa ya kushiriki nafasi zote za uongozi kama wanaume.
Mkataba wa maridhiano wa mwaka 2000 charter ya umoja huo iliingiza na kubainisha misingi ya usawa wajinsia katika kifungu 4(1),Katika makubaliano ya wananchama wa umoja wa Afrika yaliyofanyika Lome mwaka 2000,Sheria hiyo ilibainisha msingi wa amani,uhuru,haki na usawa kama nguzo kuu zitakazoongoza umoja huoMkataba wa umoja wa Afrika wa demokrasia uchaguzi na utawala bora,huo ni mkataba ambao umebainisha misingi ya usawa katika ujenzi wa afrika yenye kuendeshwa kwa kuzingatia demeokrasia na utawala bora
Aidha Itifaki ya maputo imezitaka nchi za umoja wa Afrika kuchukua hatua za makusudi kisheria, kisera na mipango ili kutokomeza ubaguzi wa aina yeyote ambapo tamko la shirika la maendeleo ya nchi za kusini mwa afrika SADC ,2005 liliweka kiwango cha jinsia chini ya uwakilishi wanawake kuwa asilimia 30% na baadae kukipandisha kuwa asilimia 50% katika ngazi zote za uwakilishi na za maamuzi katika vyombo vya umma.
Mambo yaliyojitokeza katika uchambuzi katiba zote mbili pamoja na sheria zilizochambuliwa hazina vikwazo vina,vyoashiria ubaguzi wa jinsia kwa mfano takribani asilimia 95% ya wapigakura waliojiandikisha kwa mwaka 2015,walipiga kura wanawake wakiwa asilimia 53%ya wapigakura wote wa mwaka huo(NEC 2016)kulikuwepo na ongezeko la wanawake waliojiandikisha kupiga kura kwenye uchaguzi huo 2015 kwa asilimia 4.4% ya wale waliojiandikisha katika uchaguzi wa 2010.
''Ongezeko la wapigakura wanawake limetokana kuwepo kwa wadau wengi na walitambua kura ya mwanamke kuwa ni (turufu ya ushindi,)kwa upande wa vyama vya siasa katika mfumo wa uchaguzi unaongowa na mfumo wa msingi wa mshindi anapata zote kila kura inathamani kwa mshindi''alisema Pro.Meena
Prof.Meena aliitaja misingi hiyo ya usawa wa jinsia katika uchaguzi kuwa ni pamoja na :Kutokubaguliwa kwa njia yeyote kwenye mchakato wa uchaguzi,haki ya kupiga kura, kuteuliwa,haki ya kufikia na kutumia rasilimali za uchaguzi ,haki ya kuhabarishwa na kusikilizwa na haki ya kuchaguliwa.
Prof.Meena aliwataka kuchambua masuala ya jinsia katika mchakato wote wa uchaguzi ili kuweza kuibua masuala ya wakati wa uchaguzi kama sehemu ya utetezi wa haki za wanawake katika uongozi
''Tamko la Kimataifa kuhusu haki za Binadamu (1948)ambalo limebainisha msingi wa kutobaguliwa katika kifungu cha 2 kinakiri kila binadamu ana haki na uhuru sawa,bila kubaguliwa kwa misingiya rangi,utaifa jinsi lugha na itikadi za kisiasa'' alisema Prof.Meena.
Alisema mkataba wa Kimataifa kuhusu haki za wanawake za kisiasa mwaka 1952 ulikiri wanawake kama ilivyo kwa wanaume wana haki sawa ya kupiga kura kifungu cha 2 cha mkataba huu kinasisistiza wanawake wanahaki sawa za kushiriki katika nfasi zote wanahaki sawa kama wanaume.
Aidha mkataba wa Kimataifa wa kutokomeza aina zote za ubaguzi didhi ya wanawake 1979 ,unasisitiza kwamba ubaguzi dhidi ya wanawake ni ukiukaji wa haki zao za msingi na hususani haki ya kuheshimu utu wao ,na haki zao za msingi ,mpango kazi wa Berjin mwaka 1995 uliotokana na mkutano wa nne wa kimataifa wa wanawake ,uliobainisha maeneo 12 mahususi ya kufanyia kazi kwenye kupambana na ubaguzi wajinsia.
Katika maeneo hayo 12 Tanzania ilibainisha maeneo ya awali 4 ya kipaumbele nayo ni pamoja na wanawake na umasikini,uwezeshwaji kisheria,suala la uwezeshaji kiuchumi na mtoto wa kike.
Katika ngazi ya Kanda,mkataba wa maridhiano wa mwaka 2000 chpater ya umoja huu iliingiza na kubainisha misingi ya usawa wa jinsia katika kifungu cha nne (1)katika makubaliano ya wanachama wa umoja wa Afrika yaliyofanyika huko Roma ya mwaka 2000 sheria hii ilibainisha misingi ya amani uhuru haki,na usawa kama nguzo kuu zitakazoongoza umoja huo.
Wanahabari wanapaswa kujielimisha kuhusui masuala ya jinsia katika mchakato wote wa uchaguzi ili kubaini mapengo ya utekelezwaji wa seria za uchaguzi kwa mrengo wa jinsia,.maarifa hayo yatawapa wanahabari nyenzo ya kutetea haki ya ushiriki ya wanawake katika mchakato wa uchaguzi.
Vyombo vya habari vinahimizwa kutumia takwimu za chaguzi zilizopita kama nyenzo ya utetezi,alisema kuwa ,wanawake wabunge waliochaguliwa katika uchaguzi wa ubunge wa jamhuri ya muungano wa tanzania ni 2005-2010,idadi ni 18 au 8%,2010-2015 idadi ni 21 sawa asilimia9%,2015 idadi 25 sawa na asilimia 9% m Mkataba wa umoja wa Afrika wa kidemokrasia uchaguzi wa utawala bora,huu ni mkataba ambao umebainisha misingi ya usawa katika ujenzi wa akwenye kurasa za mbele au kwenye vichwa vya habari.
Kwa upande wake Mkurugenzi wa TAMWA Rose Reuben,alivishauri vya habari kuandoka makala mbalimbali na kutayarisha vipindi maalum vinavyolenga kuibua mjadala wa kitaifa, kuhusu ushiriki wawanawake katika mchakato wa uchaguzi ,sambamba na kutoa kipaumbele kwa wagombea wanawake kwenye matamko yao wakati wa kampeni, kutoa habari wakati wa kupiga kura, utakapofika kuhusu vitendo vya wanawake kunyimwa haki kupiga na kupigiwa kura.
Aidha wametakiwa kujielimisha katika masuala ya jinsia katika mchakato wote wa uchaguzi ili kubaini mapengo ya utekelezwaji wa sheria za uchaguzi kwa mrengo wa jinsia ,maarifa hayo yatatoa weledi kwa wanahabari nyenzo wa kutetea haki ya ushiriki wa wanawake katika mchakato wa uchaguzi ambapo vyombo vya habari vinahimizwa kutumia takwimu za uchaguzi zilizopita kama nyenzo ya utetezi,aliongeza Rose.frika yenye kuendeshwa kwa kuzingatia demokrasia na utawala bora .
Vilevile vyombo vya habari vimeshauriwa kuandika makala mbalimbali na kutayarisha vipindi maalum vinavyolenga kuibua mjadala wa kitaifa kuhusu ushiriki wawanawake katika mchakato wa uchaguzi,wagombea wanawake kipaumbele kwenye matamko yao wakati wa kampeni na wanahabari watoe taarifa wakati wa kupiga kura utakapofika kuhusu vitendo vya wanawake kunyimwa haki ya kupiga na kupigiwa kura.
Aidha waandishi wametakiwa kutambua kuwa wao ndio watafutaji wa habari,watafuteni wanawake haswa wale wenye kuonyesha nia wame chanzo cha habari ili kuhakikisha kuwa habari zinatoa taswira chanya ya wanawake wanaowania uongozi,kuhakiki matumizi ya lugha ili kuondoa lugha za kudhalilisha wanawake kushawishi wahariri watoe nafasi ya kwanza
''Ninyi ndiyo watafuta habari hivyo watafuteni wanawake na haswa wale wenyekuonyesha nia wawe chanzo cha habarikuhakikisha habari inatoa taswira chanya na wanawake wanaowania kuhakiki matumizi ya lugha na kuondoa zile lugha za kudhalilisha wanawake kusawishi wahariri watoe nafasi ya kwanza kwenye kusara za kwanza kwenye vichwa vya habari.Aidha wametakiwa kutoa taarifa kuhusu manyanyaso yanayowasibu wanawake wakati wa uchaguzi kwa nia ya kuyakemea
Sambamba na hayo wanahabari wametakiwa kujielimisha kuhusu haki za wanawake kama zilivyobainishwa kwenye mikataba,matamko ya maazimio ya kimataifa kikanda,na hata kwenye sheria za nchi ili maarifa hayo yatumike kwenye maandiko ya kutetea haki za wanawake,pamoja na kuchambueni masuala ya jinsia ,katika mchakato wote wa uchaguzi, ili kuweza kuibua masuala wakati wa uchaguzi,kama sehemu ya utetezi wa haki za wanawake katika uongozi
Vilvile haki ya kufikia na kupata habari kifungu cha 53(1&2)cha sheria ya uchaguzi ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania inawapa wagombea wa Urais na wagombea wenza haki ya kutumia vyombo vya habari vya umma Tv&Radio iko kimya kuhusu gharama zake,vilevile iko kimya kuhusu vyombo binafsi .
Hata hivyo vifungu hivyo hivyo vinazitaka vyombo hivyo vya habari kutokuegemea upande wowote wakati wa kampeni,kwa upande wa Zanzibar haki ya kutumia vyombo vya habari vya umma ,inatolewa kwa mgombea katika aya ya 65(1)inampa kila mgombea haki ya kurusha hewani ilani ya chama chake kupitia vyombo vya habari vya umma.
Hivyo basi vyombo vya habari vinatakiwa kusimamia misingi ya usawa ,uadilifu na kutopendelea katika kuhudumia na kutangaza siasa ,hata hivyo tafiti zinaonyesha wanawake wanapata changamoto kubwa wakati wa kujinadi kupitia vyombo vya habari vya umma na vya binafsi.
Na.Vero Ignatus.Mtandao wa wanawake,Katiba,Uongozi na Uchaguzi,kwa udhamini wa mfuko wa wanawake Tanzania(WFT)hivi karibuni uliendesha mada ya uchambuzi wa sheria tano za uchaguzi zilizojikita kwenye wa mrengo wa jinsi ya ushiriki wa wanawake katika uongozi unaolenga kwenye azma ya upatikanaji wa haki za wanawake na ujenzi wa nguvu za pamoja katika kuendeleza utetezi wa ukombozi wa kimapinduzi
Mkutano huo ulifanyika kwa njia ya mtandao wa zoom ulioendeshwa Mwenyekiti wa Bodi ya Mfuko Wanawake Tanzania(WFT) Profesa Ruth Meena kwa waandishi wa habari, alisema kuwa uchambuzi huo umeainisha mapengo ya jinsia katika sheria tano zilizochambuliwa, kwa kuzingatia misingi usawa wa kijinsia, ambapo umebainishwa katika njia tatu ambazo ni ngazi ya Kimataifa,Kitaifa na Kikanda.
Sheria hizo ni pamoja na :sheria ya uchaguzi ya mwaka sura 343 ya 2015.Sheria ya uchaguzi ya zanzibar ya mwaka namba 4 ya mwaka (2018)Sheria ya uchaguzi ya serikali za mitaa namba 4 ya mwaka 1979 sura 292 kama ilivyofanyiwa marekebisho 2010 na mwaka 2015 ,sheria ya serikali za mitaa mamlaka za wilaya sura 287 (kama ilivyorekebishwa 2002)Sheria za serikali za mitaa za mamlaka za miji sura 288 na mamlaka za wilaya sura ya 287 vilevile katiba zote mbili zilichambuliwa
Katika ngazi ya Kimataifa Tamko la kimataifa kuhusu haki za kibinadamu 1948,ambao limebainisha msingi wa kutokubaguliwa katika kifungu cha 2 kinakiri kila bindamu ana haki na nguvu sawa bila kubaguliwa kwa misingi ya rangi utaifa jinsi ,lugha na itikadi za kisiasa.
Aidha Mkataba wa kimataifa kuhusu haki za wanawake za kisiasa mwaka 1952,ulikiri wanawake kama ilivyo kwa wanaume wanahaki sawa ya kupiga kura ,kifungu cha 2 cha mkataba huo kinasisitiza,wanawake wanahaki sawa ya kushiriki nafasi zote za uongozi kama wanaume.
Mkataba wa maridhiano wa mwaka 2000 charter ya umoja huo iliingiza na kubainisha misingi ya usawa wajinsia katika kifungu 4(1),Katika makubaliano ya wananchama wa umoja wa Afrika yaliyofanyika Lome mwaka 2000,Sheria hiyo ilibainisha msingi wa amani,uhuru,haki na usawa kama nguzo kuu zitakazoongoza umoja huoMkataba wa umoja wa Afrika wa demokrasia uchaguzi na utawala bora,huo ni mkataba ambao umebainisha misingi ya usawa katika ujenzi wa afrika yenye kuendeshwa kwa kuzingatia demeokrasia na utawala bora
Aidha Itifaki ya maputo imezitaka nchi za umoja wa Afrika kuchukua hatua za makusudi kisheria, kisera na mipango ili kutokomeza ubaguzi wa aina yeyote ambapo tamko la shirika la maendeleo ya nchi za kusini mwa afrika SADC ,2005 liliweka kiwango cha jinsia chini ya uwakilishi wanawake kuwa asilimia 30% na baadae kukipandisha kuwa asilimia 50% katika ngazi zote za uwakilishi na za maamuzi katika vyombo vya umma.
Mambo yaliyojitokeza katika uchambuzi katiba zote mbili pamoja na sheria zilizochambuliwa hazina vikwazo vina,vyoashiria ubaguzi wa jinsia kwa mfano takribani asilimia 95% ya wapigakura waliojiandikisha kwa mwaka 2015,walipiga kura wanawake wakiwa asilimia 53%ya wapigakura wote wa mwaka huo(NEC 2016)kulikuwepo na ongezeko la wanawake waliojiandikisha kupiga kura kwenye uchaguzi huo 2015 kwa asilimia 4.4% ya wale waliojiandikisha katika uchaguzi wa 2010.
''Ongezeko la wapigakura wanawake limetokana kuwepo kwa wadau wengi na walitambua kura ya mwanamke kuwa ni (turufu ya ushindi,)kwa upande wa vyama vya siasa katika mfumo wa uchaguzi unaongowa na mfumo wa msingi wa mshindi anapata zote kila kura inathamani kwa mshindi''alisema Pro.Meena
Prof.Meena aliitaja misingi hiyo ya usawa wa jinsia katika uchaguzi kuwa ni pamoja na :Kutokubaguliwa kwa njia yeyote kwenye mchakato wa uchaguzi,haki ya kupiga kura, kuteuliwa,haki ya kufikia na kutumia rasilimali za uchaguzi ,haki ya kuhabarishwa na kusikilizwa na haki ya kuchaguliwa.
Prof.Meena aliwataka kuchambua masuala ya jinsia katika mchakato wote wa uchaguzi ili kuweza kuibua masuala ya wakati wa uchaguzi kama sehemu ya utetezi wa haki za wanawake katika uongozi
''Tamko la Kimataifa kuhusu haki za Binadamu (1948)ambalo limebainisha msingi wa kutobaguliwa katika kifungu cha 2 kinakiri kila binadamu ana haki na uhuru sawa,bila kubaguliwa kwa misingiya rangi,utaifa jinsi lugha na itikadi za kisiasa'' alisema Prof.Meena.
Alisema mkataba wa Kimataifa kuhusu haki za wanawake za kisiasa mwaka 1952 ulikiri wanawake kama ilivyo kwa wanaume wana haki sawa ya kupiga kura kifungu cha 2 cha mkataba huu kinasisistiza wanawake wanahaki sawa za kushiriki katika nfasi zote wanahaki sawa kama wanaume.
Aidha mkataba wa Kimataifa wa kutokomeza aina zote za ubaguzi didhi ya wanawake 1979 ,unasisitiza kwamba ubaguzi dhidi ya wanawake ni ukiukaji wa haki zao za msingi na hususani haki ya kuheshimu utu wao ,na haki zao za msingi ,mpango kazi wa Berjin mwaka 1995 uliotokana na mkutano wa nne wa kimataifa wa wanawake ,uliobainisha maeneo 12 mahususi ya kufanyia kazi kwenye kupambana na ubaguzi wajinsia.
Katika maeneo hayo 12 Tanzania ilibainisha maeneo ya awali 4 ya kipaumbele nayo ni pamoja na wanawake na umasikini,uwezeshwaji kisheria,suala la uwezeshaji kiuchumi na mtoto wa kike.
Katika ngazi ya Kanda,mkataba wa maridhiano wa mwaka 2000 chpater ya umoja huu iliingiza na kubainisha misingi ya usawa wa jinsia katika kifungu cha nne (1)katika makubaliano ya wanachama wa umoja wa Afrika yaliyofanyika huko Roma ya mwaka 2000 sheria hii ilibainisha misingi ya amani uhuru haki,na usawa kama nguzo kuu zitakazoongoza umoja huo.
Wanahabari wanapaswa kujielimisha kuhusui masuala ya jinsia katika mchakato wote wa uchaguzi ili kubaini mapengo ya utekelezwaji wa seria za uchaguzi kwa mrengo wa jinsia,.maarifa hayo yatawapa wanahabari nyenzo ya kutetea haki ya ushiriki ya wanawake katika mchakato wa uchaguzi.
Vyombo vya habari vinahimizwa kutumia takwimu za chaguzi zilizopita kama nyenzo ya utetezi,alisema kuwa ,wanawake wabunge waliochaguliwa katika uchaguzi wa ubunge wa jamhuri ya muungano wa tanzania ni 2005-2010,idadi ni 18 au 8%,2010-2015 idadi ni 21 sawa asilimia9%,2015 idadi 25 sawa na asilimia 9% m Mkataba wa umoja wa Afrika wa kidemokrasia uchaguzi wa utawala bora,huu ni mkataba ambao umebainisha misingi ya usawa katika ujenzi wa akwenye kurasa za mbele au kwenye vichwa vya habari.
Kwa upande wake Mkurugenzi wa TAMWA Rose Reuben,alivishauri vya habari kuandoka makala mbalimbali na kutayarisha vipindi maalum vinavyolenga kuibua mjadala wa kitaifa, kuhusu ushiriki wawanawake katika mchakato wa uchaguzi ,sambamba na kutoa kipaumbele kwa wagombea wanawake kwenye matamko yao wakati wa kampeni, kutoa habari wakati wa kupiga kura, utakapofika kuhusu vitendo vya wanawake kunyimwa haki kupiga na kupigiwa kura.
Aidha wametakiwa kujielimisha katika masuala ya jinsia katika mchakato wote wa uchaguzi ili kubaini mapengo ya utekelezwaji wa sheria za uchaguzi kwa mrengo wa jinsia ,maarifa hayo yatatoa weledi kwa wanahabari nyenzo wa kutetea haki ya ushiriki wa wanawake katika mchakato wa uchaguzi ambapo vyombo vya habari vinahimizwa kutumia takwimu za uchaguzi zilizopita kama nyenzo ya utetezi,aliongeza Rose.frika yenye kuendeshwa kwa kuzingatia demokrasia na utawala bora .
Vilevile vyombo vya habari vimeshauriwa kuandika makala mbalimbali na kutayarisha vipindi maalum vinavyolenga kuibua mjadala wa kitaifa kuhusu ushiriki wawanawake katika mchakato wa uchaguzi,wagombea wanawake kipaumbele kwenye matamko yao wakati wa kampeni na wanahabari watoe taarifa wakati wa kupiga kura utakapofika kuhusu vitendo vya wanawake kunyimwa haki ya kupiga na kupigiwa kura.
Aidha waandishi wametakiwa kutambua kuwa wao ndio watafutaji wa habari,watafuteni wanawake haswa wale wenye kuonyesha nia wame chanzo cha habari ili kuhakikisha kuwa habari zinatoa taswira chanya ya wanawake wanaowania uongozi,kuhakiki matumizi ya lugha ili kuondoa lugha za kudhalilisha wanawake kushawishi wahariri watoe nafasi ya kwanza
''Ninyi ndiyo watafuta habari hivyo watafuteni wanawake na haswa wale wenyekuonyesha nia wawe chanzo cha habarikuhakikisha habari inatoa taswira chanya na wanawake wanaowania kuhakiki matumizi ya lugha na kuondoa zile lugha za kudhalilisha wanawake kusawishi wahariri watoe nafasi ya kwanza kwenye kusara za kwanza kwenye vichwa vya habari.Aidha wametakiwa kutoa taarifa kuhusu manyanyaso yanayowasibu wanawake wakati wa uchaguzi kwa nia ya kuyakemea
Sambamba na hayo wanahabari wametakiwa kujielimisha kuhusu haki za wanawake kama zilivyobainishwa kwenye mikataba,matamko ya maazimio ya kimataifa kikanda,na hata kwenye sheria za nchi ili maarifa hayo yatumike kwenye maandiko ya kutetea haki za wanawake,pamoja na kuchambueni masuala ya jinsia ,katika mchakato wote wa uchaguzi, ili kuweza kuibua masuala wakati wa uchaguzi,kama sehemu ya utetezi wa haki za wanawake katika uongozi
Vilvile haki ya kufikia na kupata habari kifungu cha 53(1&2)cha sheria ya uchaguzi ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania inawapa wagombea wa Urais na wagombea wenza haki ya kutumia vyombo vya habari vya umma Tv&Radio iko kimya kuhusu gharama zake,vilevile iko kimya kuhusu vyombo binafsi .
Hata hivyo vifungu hivyo hivyo vinazitaka vyombo hivyo vya habari kutokuegemea upande wowote wakati wa kampeni,kwa upande wa Zanzibar haki ya kutumia vyombo vya habari vya umma ,inatolewa kwa mgombea katika aya ya 65(1)inampa kila mgombea haki ya kurusha hewani ilani ya chama chake kupitia vyombo vya habari vya umma.
Hivyo basi vyombo vya habari vinatakiwa kusimamia misingi ya usawa ,uadilifu na kutopendelea katika kuhudumia na kutangaza siasa ,hata hivyo tafiti zinaonyesha wanawake wanapata changamoto kubwa wakati wa kujinadi kupitia vyombo vya habari vya umma na vya binafsi.
Previous article
Next article
Leave Comments
Post a Comment